Helpers in Nederland
Tijdens de bezetting door Nazi-Duitsland is er op verschillende manieren geprobeerd om de Nazi’s tegen te werken. Van het financieren van het verzet tot aan het helpen onderduiken van joden. Ook was er hulp in en rond de kampen en zijn er bronnen van gewapend verzet tegen de Nazi’s.
Het verzet had in de eerste jaren van de oorlog hoofdzakelijk de taak om mensen te helpen met onderduiken en persoonsbewijzen te vervalsen. Naarmate de bezetting langer duurde gingen de verzetsgroepen steeds verder met acties tegen de Nazi’s.
Het aantal onderduikers, vaak joden of mannen die waren opgeroepen om in Duitsland te gaan werken, steeg en het lukte het verzet niet om al de onderduikers te onderhouden door voedselbonnen te vervalsen. Eten, drinken en andere levensmiddelen waren op de bon omdat er door de oorlog minder beschikbaar was. Hierom besloot het verzet om speciale knokploegen op te richten om kantoren waar voedselbonnen werden verdeeld, te overvallen. Naast het overvallen van winkels, pleegde het verzet ‘kleine’ aanslagen op treinsporen, bruggen, wegen, huizen van NSB’ers, en liquideerde ze NSB’ers, verraders en Nazi’s. Bron: Affiche tegen oproepplicht.
Hieronder staan verschillen vormen van verzet dat tegen de Nazi’s was gericht.
• Gewapend verzet • Help in en rond kampen
• Kerkelijk verzet • Vervalsen van persoonsbewijzen en voedselbonnen
• Financieringsverzet • Hulp aan onderduikers
• Hulp aan Joden • Hulp aan neergeschoten piloten
• llegale pers • Geheim agent en spionage
Naast mensen die zich tegen de Nazi’s keerden, waren er ook mensen die de bezetting van de Nazi’s zagen als een kans om een beter bestaan op te bouwen, en vrijwillig met de Nazi’s samenwerkten. Deze mensen werden collaborateurs genoemd. Collaboreren kwam op verschillende manier voor, zoals openlijk geweldpleging tegen joden en andere vervolgde groepen, het verraden van onderduikers/verzetsmensen, het plunderen van huizen van opgepakte joden, vrijwillig voor het Duitse leger tegen het communisme vechten en premiejagers die ‘’kopgeld’’ kregen per jood of gezochte persoon.
Het symbool voor verraad in Nederland was Anton Mussert, reeds behandeld in het kopje Daders. Naast personen waren er ook bedrijven (Nederlandse Spoorwegen) die ‘’samenwerkten’’ met de Nazi’s en waar de meningen over verdeeld zijn of zij dit vrijwillig of gedwongen deden. Bron: Propagandaposter NSB