Ans van Dijk
Ans van Dijk was een Joodse vrouw, geboren in 1905. Gedurende haar leven is ze grotendeels winkelier geweest. Na de Duitse invasie moest ze al vrij snel de winkel sluit, gezien Joden geen winkels moechten bezitten. Hierna dook ze onder bij bekenden, maar ze werd al snel verraden. De Duitsers gaven haar de keuze of dat ze gedeporteerd zou worden, of heb zou helpen door Joden op te sporen en bij hen af te leveren. Ans koos voor het helpen van de Nazi's en ze voegde zich bij het verzet waar ze zich voor deed als vervalser en gaf ze onderdak aan Joden. Op deze manier wist ze waar Joden ondergedoken zaten. Zo heeft ze (volgens de rechtbank) 700 Joden verraden en aangegeven. Volgens Ans zelf heeft ze 'slechts' 100 Joden aangegeven. Dit was reden genoeg voor de rechtbank om haar ter dood te veroordelen. Ze is op 14 januari 1948 door een vuurpeloton gedood. De vooravond van haar dood heeft zij nog een brief geschreven aan de rechter. Deze brief is pas sinds begin 2014 in handen van het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie, het NIOD.
Bron: Brief Ans van Dijk, 1948
Zeer geachte mevrouw,
Als u dezen brief zult lezen heeft U waarschijnlijk reeds vernomenvan mijn vonnis. Het is woensdagnacht. Morgen bij het aanbreken der dag zal er op last van de Koniging een eind gemaakt worden aan mijn leven. Misschien vindt U dat niet vreemd, dat ik juist nu in deze voor mij zo moeilijke uren aan U denk. Mijn gedachten houden zich bezig met het voor mij zeer belangrijke feit dat ik door Uwe hulp de 'gunst heb gehad', naar de Katholieke
Kerk te mogen gaan. Ik schrijf U geachte Mevrouw dezen brief om U ervan op de hoogte te stellen dat ik hedenavond heb gehoopt en gevormd. Morgenochtend ontvang ik de eerste H. Communie. Hartelijk dank voor Uwe liefdevolle bemoeiingen en hoop dat U mij in de toekomst af en toe in uw gebed mee willen herdenken.
Met beleefden groeten,
Hoogachtend,
Ans van Dijk